In het noordoosten van Portugal wordt de grens tussen Portugal en Spanje gevormd door de Douro en haar zijrivier de Águeda. In beide landen is deze grenszone uitgeroepen tot natuurpark: in Portugal in 1998 (Douro Internacional) en in Spanje in 2002 (Arribes del Duero). In totaal vormt dit een natuurgebied van ruim 190.000 ha, waarvan ruim 85.000 ha op Portugees grondgebied

Op deze pagina vindt u beknopte informatie over:

Landschap
Klimaat
Vegetatie
Fauna
Economie
Wandelen in het natuurpark
Praktische informatie


 

Dal van de Douro (foto Andreas Strubin)


Landschap   Het natuurpark wordt gevormd door twee hoogvlaktes. Een in het noorden bij Miranda do Douro met een hoogte variërend tussen 700 en 800 m en een in het zuiden bij Figueira de Castelo Rodrigo met een hoogte variërende tussen 600 en 700 m. In deze zones stromen de Douro en haar zijrivier de Águeda door een smal en (tot 200 m) diep dal met steile wanden. De belangrijkste steensoort in deze zones is graniet dat tussen de 300 en 400 miljoen jaar geleden werd gevormd als gevolg van het ontstaan van het supercontinent Pangea. De continenten werden toen met grote kracht tegen elkaar gedrukt’. Gloeiende magma drong vanuit het binnenste van de aarde de aardkorst binnen, waar het stolde tot graniet.  Tussen beide granieten hoogvlaktes ligt een zone waar schist de dominante steensoort is. Hier heeft de erosie harder toegeslagen en stromen de Douro en haar zijrivieren door wijdere en veel minder diepe dalen. In hoogte varieert het park van bijna 900 m in het noorden tot 125 m op de plek waar de Douro het park verlaat.  

Klimaat    Het klimaat in het park heeft zowel mediterrane als continentale kenmerken. Het noordelijk deel ligt in het gebied van Trás-os-Montes waar de invloed van de Atlantische Oceaan het kleinst is. Hier is dan ook sprake van warme droge zomers en relatief koude winters, vooral op de hoogvlakte. Het diepe en daardoor beschutte dal van de Douro kent juist betrekkelijk zachte winters. Naar het zuiden verandert het klimaat. Hier is sprake van het meer mediterrane micro-klimaat dat zo kenmerkend is voor de Portwijnstreek: zachte natte winters en droge hete zomers.

Vegetatie    In het park zijn weinig bossen. In die gebieden waar landbouw minder goed mogelijk is groeien steeneiken (Quercus rotundifolia). Hier en daar staan wat kurkeiken. Boven de 650 m zien we bergeiken (Quercus pyrenaica). Op de hoogvlakte van Miranda do Douro vormen deze op vele plaatsen de scheiding tussen de graanakkers. In de nauwe diepe rivierdalen groeit op rotsige plekken stekelige jeneverbes (Juniperus oxycedrus), een typische mediterrane boom. Aan de oever van de rivieren groeien zwarte elzen, Salix salvifolia (een wilgensoort), smalbladige essen (Fraxinus angustifolia) en op zeer schaduwrijke plekken de Europese netelboom (Celtis australis). Grote delen van het park zijn bedekt met struikgewas. We zien verschillende soorten brem zoals Cytisus scoparius, Genista hystrix, Cytisus striatus, Retama sphaerocarpa en op grotere hoogte Genista florida subsp. polygaliphylla. De meest voorkomende soort is Cytisus multiflorus, die veel voorkomt op verlaten landbouwgrond. Hier groeit ook een soort kuiflavendel (Lavandula stoechas subsp. sampaiana). Waar de erosie heeft toegeslagen zien we Cistus ladinifer.

Cistus salvifolius

Op de hoogvlakte van Miranda do Douro en Figueira de Castelo Rodrigo zien we verschillende soorten zonneroosje: Cistus psilosepalus, Cistus salvifolius en Halimium viscosum. In het hoogst gelegen deel van het park ten noorden van Miranda zien we heidevelden waar schermbloemige heide (Erica umbellata) overheerst. Hier groeit ook het zonneroosje Halimium ocymoides.

Op de rotsen in de rivierbedding zien we zeldzame planten als Antirrhinum lopesianum, een soort leeuwenbek die in het wild uitsluitend voorkomt in deze regio. Er groeien ook bieslelie (Aphyllanthes monspeliensis) en Coronilla minima subsp. minima, een soort kroonkruid. Verder zien we Linaria coutinhoi (een soort leeuwenbek), Malcolmia triloba subsp. patula (een soort violier), geurende gele narcis (Narcissus jonquilla), de ranonkelachtige nigelle (Nigella gallica), Rumex roseus (een soort zuring), Scrophularia valdesii (een soort helmkruid dat alleen nog aan de Spaanse kant van de Douro is aangetroffen), Silene boryi, Silene conica (kegelsilene), Trigonella polyceratia var. amandiana (een soort hoornklaver), Valerianella enchinata (een soort veldsla), Vicia villosa subsp. ambigua (een soort bonte wikke), Isatis platyloba (een soort wede) en Salix purpurea (bittere wilg). Ook zijn er wilde asperges zoals Asparagus aphyllus en Asparagus albus, planten die profiteren van het zachte klimaat. 

Fauna

Het park kent een betrekkelijk rijke fauna. Er zijn grotere zoogdieren zoals wilde zwijnen, reeën, wilde katten (Felis silvestris), genetkatten (genetta genetta), en wolven (Canis lupus signatus). Vooral deze laatste is hier een zeer bedreigde soort. Bij water zitten otters, maar ook de bijzondere Pyreneese desman (Galemys pyrenaicus), een molachtig zoogdier dat in koude, snelstromende bergbeken leeft. In het struikgewas zit de cabrerawoelmuis (Microtus cabrerae). De steile en hoge rotswanden zijn ook een ideale plek voor vleermuizen, vooral vale vleermuizen (Myotis myotis) en langvleugelvleermuizen (Miniopterus schreibersii).

Vale gieren (foto Jan Stok)

Het gebied is van groot belang voor roofvogels. Er zitten havikarenden , dwergarenden, slangenarenden en steenarenden. Verder zien we hier de grijze wouw terwijl op steile rotswanden oehoes hun nesten hebben gebouwd. Het natuurgebied is vooral befaamd om de grote populatie gieren (aas- en vale gieren).

Naast roofvogels zijn er ook ooievaars, zowel zwarte als gewone. Op de rotsen broeden alpenkraaien en zwarte tapuiten. In de graanvelden zien we steppevogels zoals grielen. kleine trappen, kalander- en kortteenleeuwerikken. ‘s Zomers zitten er veel zangertjes. Zo zien we baardgrasmussen, orpheusgrasmussen, brilgrasmussen. Ook zijn er dan Moorse nachtzwaluwen, blonde tapuiten, roodkopklauwieren en roodstuitzwaluwen. Andere vogels die in de herfst naar Afrika trekken zijn de bijeneter, de scharrelaar en de kuifkoekoek, die haar eieren bij voorkeur in eksternesten legt.

Reptielen zijn er ook. Zo zijn er verschillende soorten slangen: o.a. de hagedisslang, de trapslang en de hoefijzerslang. We zien er parelhagedissen (Timon lepidus of Lacerta lepida) , roodstaatfranjeteenhagedissen (Acanthodactylus erythrurus) en Algerijnse zandlopers (Psammodromus algirus). Bij water zitten adderringslangen (Natrix maura) en Moorse beekschildpadden(Mauremys leprosa).

Op de hoogvlakte zijn op vele plaatsen kleine (stuw)meertjes en bronnen waar verschillende soorten amfibieën zitten. De Spaanse watersalamander (Lissotriton boscai) komt alleen voor op het Iberisch schiereiland; de Spaanse ribbensalamander (Pleurodeles waltl) daarnaast ook in Marokko. Verder zijn er vuursalamanders (Salamandra salamandra) en marmersalamanders (Triturus marmoratus. Padden en kikkers zien we ook, o.a. de Spaanse knoflookpad (Pelobates cultripes), de vroedmeesterpad (Alytes obstetricans)en de boomkikker (Hyla arborea). 

Economie

Dal Ribeira do Mosteiro

In het natuurpark wonen zo’n 15.000 mensen. De grootse plaatsen binnen de grenzen van het park zijn Miranda do Douro en Freixo de Espada à Cinta. Aan de rand van het park liggen nog twee wat grotere plaatsen: Mogadouro en Figueira de Castelo Rodrigo. De belangrijkste economische activiteit in het park is de landbouw. Dicht bij de rivier domineren mediterrane producten zoals wijn, olijven, amandelen en sinasappels. Er zijn meerdere wijngebieden, maar de belangrijkste is de “Região Demarcada do Douro”. De olijven uit de streek worden vooral geteeld voor de conservenindustrie en in mindere mate voor olie. Op de armste grond groeien amandelbomen (vooral in de gemeenten Figueira de Castelo Rodrigo, Freixo de Espada à Cinta en Mogadouro). Bij Barca de Alva worden ook veel citrusvruchten geteeld. Op de hoogvlaktes wordt vooral graan verbouwd. Er zijn ook weidegronden waar runderen, schapen en geiten grazen. Via speciale kwaliteitskeurmerken wordt gepoogd de bekendheid en daarmee de afzet van lokale producten te bevorderen. Zo zijn er meerdere zogenaamde Denominações de Origem Protegida (een soort Appellation Contrôlée): naast de reeds hierboven genoemde wijn kan hier worden vermeld: vlees van het koeienras uit de streek van Miranda do Douro (gado bovino mirandês),  Queijo Terrincho (schapenkaas),  Cordeiro Terrincho (lamsvlees), Cabrito Serrano (geitenvlees), o Azeite de Trás os Montes (olijfolie),  Azeitona Negrinha de Freixo (olijven) en Amêndoa do Douro (amandelen).

Miranda do Douro

Op vele plaatsen staan duiventillen. De duiven worden niet zoals in Nederland gehouden voor de duivensport, ze worden gegeten. Hun uitwerpselen dienen als mest voor het land. Rond de grotere plaatsen is er wat lichte industrie, vooral verwerking van primaire grondstoffen zoals steen (graniet en schist), maar ook druiven en olijven. Verder zijn er wat bouwondernemingen. Belangrijk is de opwekking van waterkracht. In de rivier de Douro liggen meerdere stuwdammen. De overige bestaansbronnen zijn vooral handel en toerisme. Miranda do Douro is een fraai vestingstadje dat veel toeristen (ook uit Spanje) trekt. In het park zijn zones waar gejaagd mag worden en tijdens het jachtseizoen wordt hiervan gretig gebruik gemaakt door mensen uit de stad. Men jaagt op hazen, konijnen, patrijzen en wilde zwijnen. De jagers vormen een zeer belangrijke groep klanten voor de plaatselijke horeca.  


Wandelen in het natuurpark

Zie hiervoor twee wandelgidsen:

Voor het noordelijk deel van het park:

Noord-Portugal, 26 wandelingen


Voor het zuidelijk deel van het park:

Midden-Portugal, 26 wandelingen


In de gidsen staan totaal 5 wandelroutes in het Portugese natuurpark:

1. Aldeia Nova
2. Miranda do Douro
3. Ribeira do Mosteiro
4. Barca d’Alva
5. Almofala

en één wandeling in het Spaanse natuurpark Arribes del Duero

6. Hinojosa de Duero


Op onderstaand kaartje staan de beginpunten van de wandelroutes.

 



Praktische informatie

Openbaar vervoer 

De dichtsbijzijnde treinstations zijn Pocinho (Douro-lijn) en Mirandela (Tua-lijn). Vandaar vertrekken bussen naar de grootste plaatsen in en bij het natuurpark. Miranda do Douro en Freixo de Espada à Cinta, zijn per bus bereikbaar. Daarnaast ook de net buiten het park gelegen plaatsen Mogadouro en Figueira de Castelo Rodrigo  Voor dienstregeling (horários) treinen en bussen klik hier.

Overnachten

Campings:  www.roteiro-campista.pt  of  www.visitportugal.com

Hotels en overige accommodatie:  www.visitportugal.com

Kaarten

Carta Militar de Portugal: serie M 888; 1:25.000. Voor meer informatie klik hier

 

Bezoekerscentrum natuurpark

Rua Dr. Francisco António Vicente, nº 4 
5200-271 MOGADOURO
Tel. (+351) 279 341 596
E-mail: pndi@icnf.pt